به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، کریم مجتهدی استاد فلسفه دانشگاه تهران در همایش بزرگداشت حکیم ملاصدرا که ظهر امروز در مجتمع آدینه تهران برگزار شد، با اشاره به اهمیت جایگاه فلسفه و کاربرد آن در زندگی روزمره، گفت: دانشجوها همیشه از من میپرسند که فلسفه چه کمکی به ما میکند؟ من میگویم فلسفه به ما یاری میرساند که به معنای واقعی کلمه دانشجو باشیم و به دنبال تعمق و تفکر برویم. سقراط و افلاطون دانشجو بودند و شاید مهم ترین شعار او جمله " نمیدانم" است که نشان از جستجوگری او در زمینه دانش دارد. ما وظیفهای نسبت به خودمان داریم و آن فراموش نکردن یادگیری و عشق به دانستن است.
استاد فلسفه دانشگاه تهران ادامه داد: یک فیلسوف قرن ۱۹ اروپایی به نام ادیژِن که اهل ایرلند است و این کشور بیشتر سنت یونانی دارد تا لاتینی و به تعبیر ارسطو گفته است که انسان حیوان ناطق است. ناطقیت، حیوانیت را نقض نمیکند. انسان حیوانِ گرفتار شده یا عشق و عقل و غیرت است. او هیچ وقت راحت نیست و همین انسان است که در سنت ملاصدرا در نزد ما ادعای حضور دارد.
وی افزود: همچنین یونگ روانشناس سوییسی با یک نگاه افراطی میگوید که انسان یک ضمیر ناخودآگاه مشترک دارد. به تعبیر من آن ضمیر مشترک سنت است و آن چیزی است که ما را ایرانی میکند. چیزی در ما حضور دارد و تنها مسئله فرهنگ و زبانمان باز نمیگردد. شاید همین تاریخ ماست که ما را ساخته. حال باید دید سنت را در فلسفه صدرا چگونه ظهور پیدا میکند.
استاد فلسفه دانشگاه تهران گفت: نکته فوق العادهای در ملاصدرا وجود دارد که چیزی در ما هست که در او نیز هست. مسئله زمان که همان میتواند تاریخ و وجود ما باشد. صدرا نکتهای را گفته که در سنت یونانی و در علم امروز نیز وجود ندارد و آن زمان وجودی است. او به نوعی به سیالیت وجود سخن گفته و حرکت وجودی را بیان میکند. به نظر او از گذشته زمانی وارد گذشته درونی و باطنی میشود. زمان گذشته به حال و آینده تبدیل میشود و آن زندگی درونی ما را میسازد. این سنت درونی یک سنت الهی است و این سنت فرهنگی یک فرهنگ لفظی و اروپایی نیست بلکه الهی است.
مجتهدی در پایان خاطرنشان کرد: حرکت وجودی ملاصدرا به خلق خداوند منجر میشود و خداوند جنبه وجودی پیدا میکند. این مسئله در نزد علم غربی و کانت و فیزیک نیوتون پیدا نمیشود. حتی در کتاب وجود و زمان هایدگر به زبانی به زمان وجودی ملاصدرا اشاره میکند اما حرفشان یکی نیست، زیرا هایدگر زمان و وجود را جدا از هم میداند، اما ملاصدرا آن را یکی میداند.
خبرنگار: فاطمه اسماعیلی